Skuteczna ochrona dróg oddechowych – obowiązkiem pracodawcy

Wykonując obowiązki zawodowe narażeni jesteśmy na wiele zagrożeń, które w mniejszym bądź większym stopniu, wpływają na nasze zdrowie. Na szczęście osobom pracującym w trudnych warunkach, zgodnie z Kodeksem pracy, przysługują środki ochrony, które chronią przed ewentualnymi niebezpieczeństwami. Ich zapewnienie jest jednym z obowiązków pracodawcy.

Zagrożenia środowiska pracy

Substancje szkodliwe lub niebezpieczne wchłaniane drogą oddechową stanowią grupę czynników wysokiego ryzyka. Są one przyczyną przewlekłych chorób zawodowych. Wdychanie ich prowadzi między innymi do: uszkodzenia płuc, czasowego lub chronicznego zatrucia, chorób przenoszonych przez wirusy i bakterie, a nawet choroby nowotworowej. Źródłem niebezpieczeństwa są również występujące w atmosferze środowiska pracy mieszaniny różnych związków chemicznych. Reagują one między sobą i mogą prowadząc do wystąpienia niedoboru tlenu.

Powinności pracodawcy

Wskazówki dotyczące sposobów ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym wpływem trudnych warunków pracy znaleźć można w obowiązujących przepisach. Zawierają one zalecenia dotyczące doboru, użytkowania sprzętu ochrony układu oddechowego oraz obowiązków pracodawcy.

Zgodnie z tymi przepisami pracodawca, czerpiąc z aktualnego stanu wiedzy technicznej i organizacyjnej, powinien stworzyć możliwie najbezpieczniejsze warunki pracy. Jego obowiązkiem jest również bezpłatne dostarczenie pracownikowi indywidualnych środków ochrony układu oddechowego, które są zaliczone do środków III kategorii wg Dyrektywy 89/686/EWG.

Podział środków ochrony dróg oddechowych pracownika

Zagadnienie doboru środków ochrony dróg oddechowych omówione jest dokładnie w Norma PN-EN 133. Znajdujący się w normie podział wyróżnia dwie metody ochrony dróg oddechowych: oczyszczanie wdychanego powietrza oraz dostarczanie powietrza ze źródła wolnego od zanieczyszczeń.

Do oczyszczania wdychanego powietrza służy sprzęt, który oczyszcza wdychane powietrze ze szkodliwych pyłów oraz substancji chemicznych. Może być on dodatkowo wyposażony w elementy wspomagające lub wymuszające przepływ powietrza. Oczyszczanie powietrza odbywa się poprzez:

• filtry, które zatrzymują zarówno cząsteczki stałe, jak i kropelki cieczy w postaci aerozoli,
• pochłaniacze, które służą do zatrzymywania substancji chemicznych w postaci gazu na zasadzie reakcji chemicznej,
• filtropochłaniacze – kombinacja filtrów oraz pochłaniaczy.

Zarówno filtry, jak i pochłaniacze wymagają dodatkowych elementów, np. półmasek, masek. Wyjątkiem od tej reguły są jedynie półmaski jednorazowe.

Z kolei dostarczenie powietrza z niezależnego źródła możliwe jest dzięki sprzętowi izolującemu. Sprawia on, że szkodliwe powietrze nie dociera do płuc użytkownika. Sprzęt ten wykorzystywany jest gdy w powietrzu występuje zbyt mało tlenu (poniżej 17%), gdy nie jest znane stężenie szkodliwych substancji lub jest ono bardzo wysokie, filtracja jest nieskuteczna dla konkretnego zanieczyszczenia oraz gdy niebezpieczna substancja w postaci gazu jest bezzapachowa. Kategorię tę dzieli się na sprzęt izolujący stacjonarny i autonomiczny.

Kolejnym sposobem na ochronę dróg oddechowych jest sprzęt ucieczkowy. Nie jest to sprzęt do użytkowania podczas pracy. Wykorzystuje się go wyłącznie w trakcie ewakuacji ze strefy zagrożenia, czyli wtedy, gdy należy jak najszybciej opuścić skażone środowisko.

Czym się kierować przy doborze środków ochrony dróg oddechowych?

Czas użytkowania jest podstawową kwestią braną pod uwagę przy doborze sprzętu ochrony dróg oddechowych. Niektóre rodzaje sprzętu nakładają limity czasowe, które wynikają między innymi z zasad funkcjonowania. Ponadto decydując się na konkretny sprzęt należy uwzględnić predyspozycje użytkowników (np. wiek, płeć), warunki klimatyczne, rodzaju wykonywanych czynności zawodowych.

Skuteczność sprzętu zależy również od tego, czy pracownicy zostali przeszkoleni w zakresie jego użytkowania oraz postępowania na wypadek zaistnienia wyjątkowych sytuacji. Nakazane jest także, aby użytkownicy sprzętu ochrony układu oddechowego podlegali obowiązkowym, specjalistycznym badaniom lekarskim.

W celu utrzymania przez jak najdłuższy czas sprawności sprzętu ochrony układu oddechowego konieczne jest systematyczne kontrolowanie stanu technicznego (przeglądy okresowe), sposobu przechowywania sprzętu, właściwego sposobu użytkowania. Tego typu kontrole należy powtarzać odpowiednio regularnie.

Źródło: Glovex.com.pl – Odzież ochronna