Type to search

Rozród trzody chlewnej – podstawowe informacje

Każda hodowla trzody chlewnej opiera się na prawidłowym rozrodzie poszczególnych osobników. Proces ten ma bowiem nadrzędny wpływ na optymalizację osiąganych wyników produkcyjnych (np. odporność, śmiertelność, wydajność). Każdy hodowca powinien więc dokładnie poznać budowę układu rozrodczego oraz jego ewentualne schorzenia, nauczyć się obserwacji objawów rujowych czy poznać zasady prawidłowego inseminowania. Oczywiście niezbędne jest też regularne przeprowadzanie odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych oraz właściwe żywienie lochy i nowonarodzonych prosiąt.

Budowa układu rozrodczego lochy i knura

Układ rozrodczy lochy, podobnie jak u innych ssaków, składa się z jajowodów z jajnikami, macicy, pochwy oraz przedsionka pochwy i sromu. Odpowiada on za produkcję hormonów i komórek rozrodczych. Ich wzrost objawia się rują. Natomiast układ rozrodczy knura możemy podzielić na narządy zewnętrzne, które tworzą jądra i napletek z prąciem, oraz wewnętrzne, czyli najądrza, nasieniowody, przewód moczowo-płciowy oraz dodatkowy gruczoł płciowy. W momencie, gdy organizm rozpoczyna produkcję komórek rozrodczych, mówimy o dojrzałości płciowej. Do dojrzałości rozpłodowej dochodzi natomiast znacznie później, ale gdy zwierzę ją osiągnie, będzie w pełni gotowe do rozwoju.

Knurki dojrzewają szybciej od loszek, bo już przed 5 miesiącem życia. Młode loszki osiągają dojrzałość płciową do 7 miesiąca życia. Pierwsze krycie powinno jednak nastąpić dopiero przy drugiej rui. Knury dopuszczane są natomiast do rozrodu zazwyczaj w 8 miesiącu życia. Jednak dopiero po ukończeniu pierwszego roku życia są w pełni użytkowalnymi reproduktorami. W tym okresie można zatem stopniowo zwiększać częstotliwość krycia lub pobierania nasienia.

Oprócz wieku ważna jest też waga zwierząt, stopień ich rozwoju oraz ogólny stan zdrowia. Masa loch wybieranych do rozrodu powinna wahać się w granicach 90-130 kg, a waga knurów wynosić od 120 do 130 kg. Przy ocenie wagi należy oczywiście wziąć pod uwagę także rasę i pokrój zwierzęcia.

Zapłodnienie podczas rui

Każdy hodowca wie, że prawidłowe rozpoznanie rui i odpowiedni moment pokrycia to już połowa sukcesu. U lochy cykl płciowy trwa 21 dni i dzieli się na cztery fazy. Pierwsza z nich trwa 2-3 doby. W tym okresie loszka jest niespokojna, ale jeszcze nie dopuszcza do siebie knura. Zauważalne są także zmiany w narządach zewnętrznych, które stają się obrzmiałe i zaczerwienione. Kolejne 2-3 doby trwa ruja właściwa, która stanowi najlepszy czas na zapłodnienie. Locha całkowicie toleruje knura czy inseminatora, nie wykazując przy tym agresji podczas siadania na jej grzebiecie. Aby to sprawdzić, wystarczy ucisnąć lędźwie, słabiznę lub bok lochy – zwierzę znieruchomieje z nastawionymi uszami. W trzeciej fazie wszystkie te objawy znikają i loszka przechodzi w czwartą fazę, czyli tzw. spokój płciowy.

Ciąża i poród

Najlepszym potwierdzeniem ciąży jest brak rui po 21 dniach od zapłodnienia. Doświadczony hodowca zauważy też zwiększony apetyt oraz spokojne zachowanie. Na tym etapie warto wprowadzić odpowiednie dodatki paszowe, które pozwolą na zaspokojenie wszystkich potrzeb ciężarnej lochy. Szczególnie polecane dla hodowców są preparaty, m.in. Beta-Carotene 10%, który pozytywnie wpływa na poprawę wskaźników rozrodu. Przez znaczny okres ciąży locha powinna przebywać z innymi ciężarnymi lochami. Dopiero w ostatnim tygodniu należy rozdzielić ją od stada i umieścić w kocu porodowym. Ciąża lochy trwa 113 dni, a poród następuje zazwyczaj w nocy. Poszczególne mioty są liczne, gdyż zawsze rodzi się od 9 do 12 prosiąt w kilku- lub kilkunastominutowych odstępach. Na tym etapie znów warto sięgnąć po produkty.
Surogras® skutecznie uzupełni dietę prosiąt, a w wielu przypadkach całkowicie zastąpi mleko matki. Odpowiednie odżywianie prosiąt oczywiście ma znaczący wpływ na ich późniejszą kondycję i ogólny rozwój. Warto dodać, że locha może odchować dwa mioty w ciągu roku.

Optymalna hodowla trzody chlewnej uzależniona jest od wielu czynników, takich jak wiedza i doświadczenie hodowcy. W przypadku oceny użytkowości rozrodczej trzeba wziąć pod uwagę m.in. wiek, masę ciała, rasę i typ użytkowy. Ważny jest też stan zdrowia, pora roku oraz żywienie trzody, a w szczególności loch będących na poszczególnych etapach cyklu rozrodczego. Nie mniejsze znaczenie ma też wykwalifikowany hodowca, który potrafi przeprowadzić inseminację czy rozpoznać aktualną fazę cyklu płciowego zwierzęcia.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *