Warta honorowa przy Grobie Nieznanego Żołnierza – skąd ten zwyczaj?

Podczas I Wojny Światowej zginęło 10 mln osób, w tym 500 tys. Polaków walczących w armiach zaborczych. Pomysł upamiętnienia poległych żołnierzy i oddania im hołdu narodził się we Francji, bezpośrednio po zakończeniu wojny. Pierwszy na świecie Grób Nieznanego Żołnierza zlokalizowany pod Łukiem Triumfalnym odsłonięto w Paryżu w 1920 r. Upamiętnia on 1 500 000 żołnierzy francuskich, którzy oddali życie za wolność Francji. Równolegle utworzono miejsce hołdu bezimiennym żołnierzom brytyjskim w Wielkie Brytanii. Podobna inicjatywa rodziła się w Polsce i jako pierwszy odsłonięto pomnik – płytę Nieznanego Żołnierza w Łodzi w 1925 roku.

Pomnik Nieznanego Żołnierza w Warszawie

Idea ustanowienia pomnika poświęconego żołnierzom poległym podczas I Wojny Światowej narodziła się w Polsce już w 1921 r., ale uchwała o lokalizacji Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie (w kolumnadzie Pałacu Saskiego) ujrzała światło dzienne podczas posiedzenia Rady Ministrów 25 stycznia 1925 roku. Wnioskodawcą uchwały był minister spraw wojskowych ówczesnego rządu gen. broni Władysław Sikorski.

Dokonano też wyboru twórcy. Został nim Stanisław Kazimierz Ostrowski, autor łódzkiego i warszawskiego pomnika. Według jego projektu trzonem monumentu stały się trzy środkowe arkady kolumnady Pałacu Saskiego. Arkada środkowa została przeznaczona na grobowiec o głębokości 1,5 m. Wnętrze grobowca zostało wyłożone stalowym pancerzem z napisem Dnia 2 XI 1925 roku zostały złożone w tem miejscu zwłoki nieznanego żołnierza polskiego przeniesione z wybranego losem pobojowiska lwowskiego i zamknięte również stalową płytą, na której napisano: Trumna ta zawiera zwłoki Nieznanego Żołnierza polskiego wzięte z mogiły lwowskiej dnia 29 X 1925 roku.

2 X 1925 r. do tego grobu złożono ciało żołnierza bezimiennego, którego zwłoki sprowadzono ze Lwowa. Po uroczystym nabożeństwie o godz. 13.00, przy udziale 3 tys. osób trumnę złożono do grobowca.

Po wojnie

28 grudnia 1944 r. Pałac Saski został wysadzony w powietrze, jednak kolumnada okalająca Grób Nieznanego Żołnierza częściowo ocalała. Po wojnie odrestaurowano kamienne bazy 8 kolumn oraz ich pozostałości. Starą płytę z piaskowca zamieniono na nową. 1 lipca 1965 r. Pomnik Nieznanego Żołnierza w Warszawie uznano za zabytek, w 1973 dokonano ponownej renowacji, zastępując piaskowiec granitem.

Warta honorowa

Od września 2008 r. wartę honorową przy Grobie Nieznanego Żołnierza wystawia Batalion Reprezentacyjny Wojak Polskiego. Żołnierze w mundurach służbowych Wojsk Lądowych pełnią służbę całodobowo i przez cały rok. Na posterunku znajduje się zawsze dwóch żołnierzy stojących tam przez jedną godzinę, po której następuje zmiana warty, i żołnierze otrzymują 3 godziny odpoczynku. Każda ze zmian pełni wartę sześć razy w ciągu doby.

Umundurowanie warty honorowej

Żołnierze powołani do kompanii reprezentacyjnych Batalionu Reprezentacyjnego Wojska Polskiego wykonują wartę honorową w swoich mundurach służbowych trzech rodzajów wojsk SZ RP, które możemy dziś znaleźć w asortymencie sklepów mundurowych. Charakterystycznymi dla ich umundurowania są podbite metalowymi ćwiekami buty ­– to wz. 925. Żołnierze wyposażeni są również w karabiny samopowtarzalne SKS z nasadzonymi na nie bagnetami. Od 2016 r. żołnierze podczas warty honorowej używają ceremonialne karabinki powtarzalne MSBS-R również z bagnetami.

Zawsze w dniach świąt państwowych, czyli 3 maja, 15 sierpnia oraz 11 listopada przy Grobie Nieznanego Żołnierza ma miejsce uroczysta zmiana warty honorowej. Biorą w niej udział żołnierze wszystkich rodzajów wojsk. 3 maja i 11 listopada dodatkowo w zmianie warty bierze udział Straż Graniczna oraz Policja.

Inspirowane: wphmilitaria.pl – sklep mundurowy